کتاب اسلام و چالش اقتصادی

کتاب اسلام و چالش اقتصادی را بنیاد اسلامی و مؤسسه بین المللی اندیشه اسلامی در سال 1495ق – 1916م. با نام Islam and Economic Challenge؛ به زبان انگلیسی در آمریکا منتشر ساخت؛ سپس محمدزهیر السمهوری آن را به عربی ترجمه، و ترجمه عربی کتاب را محمد أنش الزرقاء بازبینی کرد و در سال 1996م – 1416ق به وسیله همان مؤسسه با نام الاسلام و التحدّی الاقتصادی انتشار یافت.

دکتر محمد سعید النابلسی رئیس بانک مرکزی اردن در مقدمه این کتاب آورده است: کتاب حاضر که همکارم دکتر چپرا آن را نوشته، ابداع علمی معاصر و کوششی بی همتا با روشی مستحکم و با استدلالی منطقی است. هدف او تأکید بر شمولیت دین حنیف اسلام بر همه ابعاد حیات انسانی در زمینه فردی و جمعی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و اخلاقی است؛ بنابراین، کتاب حاضر علمی آزموده و حرکت فکری منظمی برای خروج از تحت سلطه اقتصاد معاصر به سوی نظام اقتصادی گرفته شده از نظام کامل اسلامی است.

خورشید احمد درباره این کتاب در مقدمه می نویسد: کتاب الاسلام و التحدی الاقتصادی، ثمره ده سال بحث و تأمل است. این کتاب، در پژوهشی که بر مهارت و عمق و دقت آکادمی دلالت دارد، سه نظم اصلی اقتصادی عالم غرب را بررسی می کند، و به معیار واقعی که نقاط مثبت و خلاهای این نظم ها معیّن می کند، دست می یابد. همچنین نظام اسلامی در اقتصاد و مشکلاتی را که با آن همراه است توضیح می دهد و پیشنهادهای موضوعی محسوسی را برای اصلاح پیکره امور مربوط به اقتصاد اسلامی و برای گرفتن راه های جدیدی به سوی برنامه ریزی راهبردی رشد، طرح می کند.

محمدعمر چپرا در مقدمه این کتاب می نویسد: پیش نویس اوّل این کتاب را به دوازده نفر از عالمانی که در حوزه اقتصاد اسلامی و اقتصاد سنتی تحقیق می کنند، عرضه کردم. آن ها عبارتند از دکتر محمد أنس الزرقاء، دکتر محمد نجات الله صدیقی، دکتر منور اقبال، دکتر م. فهیم خان در عربستان سعودی و پرفسور کینث بولدینگ و دکتر ایوریت هاگن و پرفسور فرانک ورگل و دکتر زبیر اقبال در ایالات متحده آمریکا و پرفسور رودنی ویلسون و پرفسور جون بریسلی در ممالک متحد و پرفسور فولکهر نینهاوس در آلمان و پرفسور خورشید احمد در پاکستان، و من از وقت گرانبهایی که آن ها برای مطالعه عمیق پیش نویس صرف کردند و از اشکال ها و پیشنهادهای ارزشمندی که سبب شد اصلاحات اساسی در پیش نویس ایجاد کنم، متشکرم؛ بنابراین گرچه طرح اوبلی در پیش نویس اصلی همان گونه که بود باقی ماند، شکل نهایی کتاب در بسیاری مواضع، نظریات هوشمندانه و پربار آن ها را منعکس می کند.

بخش اوّل: نظام های شکست خورده: 

فصل اوّل: مرزهای سرمایه داری – فصل دوم: عقب نشینی سوسیالیسم – فصل سوم: بحران دولت رفاه – فصل چهارم: تناقض در اقتصاد توسعه

بخش دوم: پاسخ اسلامی:  

فصل اوّل: جهان بینی و راهبرد اسلامی – فصل دوم: انحراف – فصل سوم: تقویت عامل انسانی -فصل چهارم: کاهش تمرکز ثروت – فصل پنجم: تجدید ساختار اقتصاد اسلامی – فصل ششم: تجدید ساختار مالی – فصل هفتم: برنامه ریزی سیاست راهبردی – فصل هشتم: گفتار پایانی