کتاب صوتی، تاریخچه، مزایا و معایب

در این مقاله با همه چیز درباره کتاب صوتی، تاریخچه، مزایا و معایب آنها آشنا می‌شویم. کتاب صوتی یک رسانه محبوب امروزی برای افراد پر مشغله است. با کتاب‌های صوتی می‌توان در هر زمان و مکان مطالعه داشت و از شنیدن داستان‌ها و کسب اطلاعات لذت برد. کتاب‌ها گنجینه‌هایی هستند که متاسفانه این روزها به دلیل افزایش رسانه‌های مختلف و مشغله‌های روزمره کمتر خوانده می‌شوند. کتاب‌های دیجیتال، صوتی و الکترونیک، با همگام سازی کتاب‌ها متناسب با شرایط امروزی این مشکلات را برطرف کرده‌اند و اکنون می‌توان به راحتی در هر زمان و مکانی کتاب دلخواه خود را مطالعه نمود. برای خرید کتاب صوتی نیز نیازی به مراجعه به فروشگاه وجود ندارد، به راحتی قابل خریداری است و سریعا قابل استفاده خواهد بود.

تاریخچه کتاب صوتی 

کتاب‌های صوتی از چه زمانی شکل گرفتند و چگونه به اینجا رسیدند؟

شکل‌گیری

این کتاب‌ها در جهان از دهه ۱۹۱۰ ظهور کردند و تاکنون دستخوش تغییرات زیادی متناسب با پیشرفت تکنولوژی شده‌اند. دوره آغازین این کتاب‌ها را می‌توان دهه ۱۹۳۰ تا ۱۹۵۰ دانست. در آن زمان، هدف از تولید این کتاب‌ها برای کمک به افراد نابینا و کم بینا بود. سازمان‌هایی مانند موسسه نابینایان Library Of Congress و کتابخانه کنگره آمریکا American Foundation For The Blind برای افراد نابینا و کم بینا، کتاب‌ها را روی صفحات گرامافون ضبط می‌کردند که البته بیشتر آثار ادبی کلاسیک بودند. متناسب با فناوری آن زمان و به دلیل محدودیت‌های فنی، بخش‌هایی از کتاب‌ها ضبط می‌شد و امکان ضبط یک کتاب کامل نبود مگر کتاب‌های کوتاه. 

تحولات فنی

در دهه ۱۹۶۰ با آمدن نوارهای کاست کتاب‌های صوتی گسترده‌تر شدند و در دسترس عموم قرار گرفتند. در این دوره شرکت‌هایی در حوزه تولید و توزیع کتاب‌های صوتی تاسیس شدند مانند Recorded Books. نوارهای کاست اولین بخش تحول کتاب‌های شنیداری بودند. 

شروع شکوفایی

در دهه ۱۹۸۰ بازار کتاب‌های صوتی گسترش پیدا کرد و کیفیت ضبط و صدا بهبود داشت. در این دوره سی‌دی‌ها ظهور پیدا کردند که که توانستند حمل و نقل این کتاب‌ها را آسان‌تر کنند. با توجه به این موضوع در این دوره، نویسندگان مشهور نیز از موقعیت استفاده کردند و شروع کردند به ضبط کتاب‌های خود. می‌توان گفت در آن زمان، کتاب صوتی دیگر فقط برای افراد نابینا نبود، بلکه یک روش جایگزین برای مطالعه برای همه افراد محسوب می‌شد.

انقلاب دیجیتال و فراگیری

از سال ۲۰۰۰ که در واقع می‌توان آن را دهه انقلاب دیجیتال دانست، با گسترش اینترنت و افزایش فرمت‌های دیجیتال، audio book ها به شکل فایل‌های MP3 درآمدند. این تحول، اثر شگرفی در محبوبیت این نوع کتاب‌ها داشت زیرا دیگر به راحتی از طریق اینترنت قابل دانلود بودند و در دستگاه‌های مختلف قابلیت پخش داشتند. شرکت audible نقش مهمی در توسعه کتاب‌های صوتی دیجیتال ایفا کرد. این شرکت در سال ۲۰۰۸ توسط آمازون خریداری شد و اکنون آمازون بزرگترین پلتفرم کتاب صوتی در جهان است. 

از سال ۲۰۱۰ تا امروز، شاهد رشد انفجاری و فراگیری آنها در جامعه بوده‌ایم و اکنون از محبوب‌ترین روش‌های مطالعه کتاب محسوب می‌شوند. در این دهه، با افزایش تلفن‌های هوشمند، دسترسی به اینترنت، ظهور اپلیکیشن‌های مختلف، دسترسی به کتاب صوتی بسیار ساده‌تر شد. البته کیفیت تولید کتاب‌های شنیداری و صوتی با حضور گویندگان حرفه‌ای افزایش یافت.

امروز این کتاب‌ها در انواع ژانرها با صدای گویندگان و گاهاً نویسندگان آن کتاب در دسترس هستند و شما به راحتی می‌توانید در هر زمانی به آنها گوش دهید.

اما کتاب صوتی در ایران چگونه وارد شد؟ 

اولین کتاب‌های صوتی در ایران در دهه ۱۳۷۰ به شکل محدود و عمدتاً برای افراد نابینا و کم بینا شکل گرفتند. در آن دوران، بیشتر، خیریه‌ها برای افراد نابینا و کم‌بینا، کتاب‌های درسی و ادبی را روی نوارهای کاست ضبط می‌کردند. با توجه به اینکه برای کمک بود، اغلب نیز رایگان توزیع می‌شدند. پس از آن از دهه ۱۳۸۰ این کتاب‌ها کم کم توسعه یافتند و با پیشرفت فناوری به صورت فایل‌های MP3 درآمدند و کیفیت ضبط و توزیع نیز بالاتر رفت.

در دهه ۱۳۹۰ کتاب‌های صوتی گسترش قابل توجهی داشتند و اپلیکیشن‌هایی در این حوزه آغاز به کار کردند. در سال‌های اخیر نیز با افزایش دسترسی به اینترنت و پیشرفت تکنولوژی، تعداد ناشران و پلتفرم‌های آنلاین، تنوع محتوایی و افزایش ژانرها را شاهد بوده‌ایم. کتاب‌های صوتی در انواع ژانرها از جمله رمان، داستان کوتاه، توسعه فردی، تاریخی، فلسفی و … در دسترس هستند و می‌توانید به راحتی گوش دهید. استفاده از افکت‌های صوتی، بهبود کیفیت ضبط و گویندگان حرفه‌ای در محبوبیت این نوع کتاب‌ها نقش مهمی داشتند.

مزایای کتاب صوتی 

در عصر دیجیتال امروز، صنعت نشر کتاب گویا در جهان صنعتی بزرگ است و توانسته در ارتقای فرهنگ مطالعه کتاب، افزایش سرانه مطالعه، تلفیق دنیای نشر سنتی و مدرن موفق عمل کند.این کتاب‌ها مسائل زیادی را برطرف کردند و به همین خاطر امروزه بسیار محبوب هستند. در ادامه به مهم‌ترین مزایای آنها می‌پردازیم.

قابلیت مطالعه در هر زمان و مکان 

مهمترین مزیت آنها دسترسی پذیری بالا است. شما با داشتن یک تلفن همراه می‌توانید کتاب‌های بی‌شماری همراه خود داشته باشید و در هر زمانی مانند هنگام رانندگی، ورزش، اوقات فراغت میان کار و… در هر مکانی کتاب مورد نظر خود را گوش دهید. 

امکانات و ویژگی‌های جذاب

گوش کردن و شنیدن یکی از روش‌های به خاطر سپردن مطالب است. ممکن است برای برخی افراد شنیدن حتی بیشتر از خواندن اثرگذار باشد. کتاب‌های صوتی اغلب با صدای گویندگان حرفه‌ای یا نویسندگان کتاب‌ها هستند و در آنها از افکت‌های صوتی برای جذابیت بیشتر نیز استفاده می‌شود. همچنین نرم‌افزارهای پخش کننده صوت دارای قابلیت تنظیم سرعت هستند که می‌توانید برای بخش‌های غیر مهم‌تر سرعت پخش را بالا ببرید. این امکان سبب شده تا فرایند شنیدن کتاب جذاب باشد و مخاطب را خسته نکند.

افزایش میزان مطالعه 

مطالعه کتاب را می‌توان ورزش ذهن دانست. همانطور که ما برای ساخت عضله نیاز به تمرین داریم، برای پرورش ذهن خود نیز نیاز به مطالعه و کسب اطلاعات داریم. با توجه به اینکه اکثر ما امروزه درگیر کار، دانشگاه و مشغله‌های روزمره هستیم، مطالعه نسخه چاپی و کاغذی یک کتاب ممکن است برای ما کاری سخت تلقی شود. اما با کتاب‌های صوتی به راحتی در هر زمان و مکانی می‌توانیم کتاب مورد علاقه خود را گوش دهیم و از زمان‌های مرده خود استفاده کنیم. این کتاب‌ها باعث شده‌اند که حتی اگر زمان مطالعه نداشته باشیم، بتوانیم حداقل بتوانیم روزانه کمی به پرورش ذهن خود بپردازیم.

کمک به حفظ محیط زیست 

کتاب‌های دیجیتال، الکترونیک و صوتی شاید حس ورق زدن کتاب را القا نکنند اما باعث می‌شوند درختان کمتری قطع شوند. این کتاب‌ها دوستدار محیط زیست هستند. استفاده از این کتاب‌ها سبب می‌شود تا در مصرف کاغذ صرفه‌جویی شده و آسیب‌های کمتری به محیط زیست وارد شود.

عدم نیاز به حمل کتاب‌های سنگین 

با این کتاب‌ها این امکان وجود دارد که فقط با یک تلفن همراه، دنیایی از کتاب‌ها را همراه خود داشته باشید. حمل کتاب‌های کاغذی به دلیل وزن آنها کاری دشوار است و معمولاً نمی‌توان همه کتاب‌ها را همراه خود داشت ولی با نسخه صوتی به راحتی و همیشه می‌توانید به همه کتاب‌های خود دسترسی داشته باشید.

قابل استفاده برای اکثر افراد

یکی از مزایای عالی این کتاب‌ها این است که برای همه افراد از جمله سالمندان، کودکان، نابینایان و کم بینایان و کسانی که سواد کافی برای مطالعه ندارند، قابل استفاده است. 

دسترسی همیشگی 

شما به کتاب‌های صوتی خود همیشه دسترسی دارید. اگر آنلاین باشید می‌توانید به صورت آنلاین گوش دهید و اگر آفلاین باشید می‌توانید از قبل دانلود کنید و کتاب مورد علاقه خود را بدون نیاز به اینترنت گوش دهید.

معایب کتاب‌های صوتی 

درسته که مزایای بسیار زیادی دارند و به دلیل این مزایا طرفداران بسیار زیادی پیدا کرده‌اند، اما قطعاً معایبی هم به همراه دارند. این معایب چیست ؟

عدم قابلیت نت برداری 

یکی از مشکلات‌ اصلی Audio Book ها این است که هنگام شنیدن نمی‌توانید نت‌برداری کنید و اگر بخواهید یادداشتی داشته باشید باید از یک قلم و کاغذ استفاده کنید. اما نرم‌افزارهایی کتابخوان کتاب‌های الکترونیکی قابلیت نت برداری، هایلایت و یادداشت دارند. برای همین کتاب‌های الکترونیکی بیشتر برای آموزش پیشنهاد می‌شوند و کتاب‌های صوتی بیشتر برای کتاب‌های عمومی و داستان‌ها مناسب هستند.

عدم امکان جستجو 

کتاب‌های صوتی امکان جستجو ندارند و اگر شما بخواهید به قسمتی از کتاب مراجعه کنید لازم است اپیزودهای مختلف را جلو بزنید تا بتوانید آن را پیدا کنید و این فرایند دشوار است. موقع مطالعه می‌توانید دقایق مهم را در نظر بگیرید و جایی یادداشت کنید که اگر مجدد به آن نیاز داشتید بتوانید راحت‌تر آن را پیدا کنید.

مشکلات کپی رایت 

متاسفانه این روزها شاهد این موضوع هستیم که برخی از کتاب‌های صوتی بدون حق نشر و بدون رعایت حقوق نویسندگان فروخته می‌شوند. از نظر فرهنگ سازی و قانونی لازم است این موضوع پیگیری شود تا ناشران این حوزه متضرر نشوند.

پنجره بازار جامع آنلاین خرید و فروش کتاب است و شما می‌توانید از طریق پلتفرم پنجره، انواع کتاب‌ها (کاغذی، الکترونیک، صوتی) نو و دست دوم را خریداری کنید یا بفروشید. اگر سوال یا ابهامی دارید با  ما در ارتباط باشید. برای کتاب صوتی بلافاصله پس از خرید برای شما در دسترس خواهد بود و بدون محدودیت می‌توانید گوش دهید.