کتاب آدروپین و سندرم متابولیک

شیوع‌ اضافه‌ وزن‌ و چاقی‌ روز به روز در حال افزایش است(1) و این وضعیت در حالی رخ می¬دهد که وزن‌ بدن‌ ارتباط‌ تنگاتنگی‌ با میزان‌ مرگ‌ و میر دارد(2, 3). همچنین،چاقی و اضافه وزن‌ یکی از عوامل مهم در بروز بیماری های قلبی عروقی است(4) و کاهش وزن میتواند اثرات بسیار مطلوبی را به خصوص در افراد دارای اضافه وزن و یا چاق داشته باشد.همچنین افزایش وزن باعث افزایش مقاومت به انسولین میشود‌(5).

با توجه‌ به‌ آمار مرکز کنترل‌ و پیشگیری‌ از بیماری‌ ایالات‌ متحده‌ ، شاهد افزایش‌ 35 درصدی‌ در شیوع‌ سندرم متابولیک از زمان‌ ظهور این‌ اصطلاح‌ در دهه‌ 1980 تا سال‌ 2012 هستیم(6). در حقیقت،بروز سندرم متابولیک با چاقی‌ و دیابت نوع 2 ارتباط ‌دارد. حدود 85 درصد از بیماران‌ مبتلا به دیابت نوع 2 به‌ سندرم‌ متابولیک نیز‌ مبتلا و در نتیجه‌ در معرض‌ خطر ابتلا به‌ بیماری‌ های‌ قلبی‌ عروقی‌ هستند(7). به‌ این‌ ترتیب‌، در سال‌ 2017، حدود 12.2٪ از جمعیت‌ بزرگسال‌ ایالات‌ متحده‌ مبتلا به‌ دیابت نوع 2 بودند که حدود یک‌ چهارم‌ آنها از بیماری‌ خود بی‌ اطلاع‌ بودند(8).

پاتوفیزیولوژی‌ سندرم متابولیک مکانیسم های مختلفی را دربرمیگیرد.در مورد اینکه‌ آیا عوامل مختلف ایجاد کننده ی این سندرم‌ به‌ خودی‌ خود بیماری های متمایزی را تشکیل‌ می‌ دهند یا همه ی آن ها باعث یک بیماری میشود نیاز به تحقیقات بیشتری دارد. علاوه بر عوامل اپی ژنتیکی و ژنتیکی سبک زندگی ناسالم، عدم تحرک و فعالیت بدنی نیز در توسعه‌ سندرم متابولیک شناسایی‌ شده‌ اند(9). از طرفی چاقی‌ احشایی‌ محرک‌ مهمی‌ در فعال سازی مسیرهای‌ متابولیک‌ است و می‌ توان‌ از آن نیز به عنوان یکی دیگر از عوامل مهم در ایجاد این سندرم اشاره کرد. البته علاوه بر عوامل یاد شده، به‌ نظر می‌ رسد التهاب مزمن، مقاومت به انسولین و فعال‌ سازی‌ عصبی‌ هورمونی دیگر عوامل ایجاد کندده این سندرم هستند(10, 11).

یکی از مهم‌ترین عوامل در ارتباط با سندرم متابولیک فعالیت بدنی و چاقی و اضافه‌وزن هستند که پژوهش‌های گوناگونی در مناطق مختلف جغرافیایی در سنین و جنسیت‌های مختلف صورت‌گرفته است. اکثر این پژوهش‌ها ارتباط معکوسی بین فعالیت بدنی و میزان شیوع سندرم متابولیک نشان داده‌اند. در نتیجه به نظر می‌رسد که می‌توان از فعالیت ورزشی به‌عنوان درمان و یا راهکاری برای جلوگیری از ابتلا به سندرم متابولیک استفاده کرد. 

هر چند چاقی در بزرگسالان یک مشکل مشخص است که با افزایش سن باعث کاهش عملکرد بدنی، ضعف و بیماری‌های مختلف می‌شود، ولی به نظر می‌رسد یکی از دوران حیاتی برای پیشگیری از چاقی بزرگسالی دوران جوانی است. مکانیزم‌های متفاوتی برای پیشگیری و یا توسعه سندروم متابولیک وجود دارند.

یکی از این ها هورمونی به نام آدروپین است. در سال ۲۰۰۸ کومار و همکاران هورمون جدیدی به نام آدروپین را شناسایی کردند(12). آدروپین توسط یک ژن وابسته به هومئوستاز انرژی Encho  و از بافـت هـاي مختلفی از جمله مغز، قلب، کبد، کلیه، عضله اسکلتی ، سلول هاي اندوتلیال عروق خونی و سلول های سرطانی سینه بیان می شـود(12-14). آدروپین در متابولیسم قند و چربی نقش و در بیماری های قلبی عروقی و متابولیکی  تاثیر دارد و افزایش آن  باعث بهبود این بیماری ها میشود. به نظر میرسد فعالیت ورزشی بتواند ترشح این هورمون به ویژه از بافت عضلانی را افزایش دهد اما مطالعات‌ در زمینه‌ تأثیر فعالیت‌ ورزشی‌ بر سطوح‌ آدروپین سرم بسیار محدود است‌ و سازوکار تغییرات‌ آن‌ در نتیجه‌ فعالیت‌ ورزشی‌ مشخص‌ نیست‌. Fujie و همکاران‌ (٢٠١٧)، تأثیر ٨ هفته‌ فعالیت‌ هوازي با شدت‌ ٦٠-٧٠ درصد حداکثر اکسیژن‌ مصرفی‌ را بر سطح‌ آدروپین‌ سرم‌ در افراد بزرگسال‌ چاق‌ بررسی‌ کردند. نتایج‌ مطالعه‌ نشان‌ داد که‌ فعالیت‌ ورزشی‌ منجر به‌ افزایش‌ سطوح‌ آدروپین‌ سرم‌ می‌گردد(15). به هر حال،ارتباط آدروپین با سندروم متابولیک با محوریت فعالیت بدنی،موضوعی است که نیاز به مطالعه دارد.