کتاب نظریه های توسعه

توسعه یکی از فراگیرترین موضوعات جوامع بشری در راستای ارتقای کیفیت زندگی و رفاه انسان‌ها،‌ خصوصاً در میان کشورهای در حال توسعه است. این جوامع از مسائل مشترکی مانند فقر، آسیب‌پذیری، بیکاری، حاشیه‌نشینی و تبعیض‌های جنسیتی، که طیف وسیعی از مردم را درگیر و متأثر ساخته، رنج می‌برند.

می‌توان گفت توسعه در طول تاریخ خود (یعنی از نیمه دوم قرن بیستم تا به امروز)، به منزله یک دانش کاربردی با تحولات شگرفی در نظریه و عمل مواجه شده است. در نیمه دوم قرن بیستم این مفهوم بیشتر وارداتی بود و تحت تأثیر مکاتب نوسازی و مدرنیته غربی قرارداشت. در حالی‌که در اواخر قرن بیستم و اوایل سده حاضر، توسعه با رویکردهای نرم‌تری روی دیگر خویش را نشان داد و برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در این زمینه متأثر از مفاهیم و نظریه‌های‌‌ اجتماعی، سیاسی و کیفی است. لذا جامعه بشری تحت تأثیر گذار از رویکرد سخت توسعه به رویکرد نرم و انسان‌محور با تجدید نظر در باورها و اهداف خود مواجه شده است.

این کتاب برآن است تا نشان دهد؛ در قرن حاضر الگوهای غربی توسعه نتوانسته به وعده‌ اصلی خود (کاهش فقر، ‌بیکاری؛ بهبود و آموزش و بهداشت، تغییر ساختار حقوقی و جنسیتی، دستیابی به آزادی‌ها و...) پاسخ دهد و در بسیاری موارد باعث تشدید شکاف در باورها و اهداف خویش شده است. از این منظر، واقعیت توسعه به‌عنوان یک امر اقتصادی، اجتماعی سیاسی، فرهنگی و زیست‌محیطی، در معرض چالش قرار گرفته است. از این رو، در کتاب حاضر، کاستی‌های نظریه‌ها و ویژگی‌های نظریه‌های جدید، مورد بحث و نقد قرار گرفته است.