کتاب مقررات ملی ساختمان مبحث ۱۴

مبحث ۱۴ مقررات ملی ساختمان با عنوان "تأسیسات مکانیکی"، یکی از مهم‌ترین بخش‌های مقررات ملی ساختمان ایران است که به طراحی، اجرا، نظارت و نگهداری تأسیسات مکانیکی در ساختمان‌ها می‌پردازد. این مبحث چارچوب فنی و الزامات اجرایی برای سیستم‌هایی مانند گرمایش، سرمایش، تهویه، آب‌رسانی، دفع فاضلاب، اطفای حریق و سایر تجهیزات مکانیکی را تعیین می‌کند.

 هدف مبحث ۱۴:

تضمین ایمنی، بهداشت، آسایش، صرفه‌جویی در انرژی و عملکرد صحیح تأسیسات مکانیکی در ساختمان‌ها با رعایت الزامات فنی و اجرایی.

 موضوعات اصلی مبحث ۱۴:

۱. طراحی تأسیسات مکانیکی

باید متناسب با کاربری ساختمان (مسکونی، اداری، تجاری، صنعتی و...) باشد.

طراحی باید هماهنگ با معماری، سازه و تأسیسات برقی انجام شود.

رعایت استانداردهای ملی و بین‌المللی مانند ASHRAE و ISIRI الزامی است.

2. سیستم گرمایش و سرمایش

استفاده از سیستم‌های رادیاتور، فن‌کویل، چیلر، بویلر، پکیج، کولر آبی و گازی بسته به منطقه آب‌وهوایی و کاربری

الزامات مربوط به مصرف بهینه انرژی، کاهش آلایندگی، و تهویه مناسب

پیش‌بینی منابع جایگزین انرژی مانند انرژی خورشیدی در طراحی سیستم گرمایش

3. تهویه و تهویه مطبوع (HVAC)

الزامات مربوط به تهویه طبیعی و مکانیکی برای تأمین هوای تازه و خروج آلاینده‌ها

کنترل دما، رطوبت، و کیفیت هوا در فضاهای مختلف (اتاق‌ها، آشپزخانه، سرویس‌ها)

تأمین تهویه ویژه در فضاهای بسته مانند پارکینگ‌ها، موتورخانه، زیرزمین‌ها

4. آب‌رسانی و فاضلاب

طراحی سیستم توزیع آب سرد و گرم با در نظر گرفتن فشار، دبی، و کیفیت

استفاده از لوله‌کشی مقاوم به خوردگی، رسوب، و دمای بالا

الزامات لوله‌کشی فاضلاب، هواکش‌ها و چاه‌های بازدید

5. سیستم‌های اطفای حریق (Fire Protection)

طراحی سیستم‌های کپسول دستی، شبکه اسپرینکلر، هوزریل، و فایرپمپ‌ها

الزامی بودن سیستم اطفای حریق برای ساختمان‌های خاص مانند برج‌ها، بیمارستان‌ها و پارکینگ‌های سرپوشیده

هماهنگی با مبحث ۳ مقررات ملی ساختمان در زمینه حفاظت در برابر حریق

6. عایق‌کاری و ایزولاسیون

عایق حرارتی لوله‌ها و کانال‌ها برای جلوگیری از اتلاف انرژی

ایزولاسیون صدا در لوله‌های آب و فاضلاب برای کاهش نویز در فضای داخلی

عایق‌کاری در برابر تعرق، یخ‌زدگی و خوردگی

7. موتورخانه و تجهیزات مکانیکی

طراحی و اجرای موتورخانه براساس فضای لازم، تهویه، دسترسی و ایمنی

جانمایی مناسب دیگ، چیلر، پمپ، مخازن انبساط، مشعل و تابلوهای کنترل

الزامات تعمیر و نگهداری دوره‌ای

8. کنترل و اتوماسیون تأسیسات

نصب ترموستات، کنترل‌کننده‌ها، شیرهای اتوماتیک، حسگرهای دود و گاز

استفاده از سیستم‌های BMS (مدیریت هوشمند ساختمان) برای کنترل مصرف انرژی

پایش عملکرد سیستم‌ها برای افزایش بهره‌وری

 نکات تکمیلی:

مبحث ۱۴ یکی از پرهزینه‌ترین و تخصصی‌ترین بخش‌های ساخت و ساز است و رعایت دقیق آن به بهره‌برداری ایمن و بهینه ساختمان کمک می‌کند.

در پروژه‌های بزرگ، حضور مهندس مکانیک پایه‌دار برای طراحی و نظارت بر تأسیسات الزامی است.

اجرای صحیح تأسیسات مکانیکی به کاهش مصرف انرژی، افزایش عمر مفید تجهیزات، و بهبود آسایش حرارتی و کیفیت هوا منجر می‌شود.

 نتیجه‌گیری:

مبحث ۱۴ «تأسیسات مکانیکی» ستون فقرات فنی عملکردی ساختمان است. این مبحث تمام الزامات فنی، ایمنی و اجرایی تأسیسات مکانیکی را مشخص می‌کند و رعایت آن برای جلوگیری از مشکلات آتی مانند نشت، مصرف بالای انرژی، تهویه نامناسب و حتی حوادث جانی ضروری است.

این کتاب ، در پنجره هم اکنون در دسترس شماست

پنجره بازار جامع آنلاین خرید و فروش کتاب