کتاب مقررات ملی ساختمان مبحث ۶

کتاب مقررات ملی ساختمان – مبحث ششم با عنوان "بارهای وارد بر ساختمان و اثرات آن" یکی از مهم‌ترین و پایه‌ای‌ترین مباحث فنی مقررات ملی ساختمان است. این مبحث به تعیین انواع بارهایی که در مراحل طراحی و اجرای ساختمان باید مورد محاسبه قرار گیرند می‌پردازد و پایه‌ی طراحی سازه‌ای ساختمان‌ها را تشکیل می‌دهد.

 عنوان کامل:

مبحث ششم مقررات ملی ساختمان – بارهای وارد بر ساختمان و آثار آن

 هدف اصلی مبحث ششم:

ارائه‌ی ضوابط و روش‌های محاسبه انواع بارهای ثقلی، جانبی و محیطی که در طراحی سازه‌ای ساختمان‌ها، پل‌ها و دیگر سازه‌های ساختمانی مورد نیاز است، به گونه‌ای که ساختمان از نظر ایمنی، پایداری و بهره‌برداری، عملکرد مناسبی داشته باشد.

 محتوای اصلی مبحث ششم:

 ۱. بارهای مرده (Dead Loads)

وزن سازه‌ها و مصالح دائم (دیوار، سقف، کف‌سازی، تأسیسات ثابت و...)

نحوه محاسبه بارهای مرده بر اساس چگالی مصالح

 ۲. بارهای زنده (Live Loads)

بارهایی که در اثر استفاده از فضاها وارد می‌شود (افراد، وسایل، مبلمان، تجهیزات متحرک)

مقدار بار زنده بسته به نوع کاربری: مسکونی، اداری، تجاری، آموزشی و...

 ۳. بار برف

تعیین مقدار بار برف بر اساس موقعیت جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا، و شکل سقف

ضرایب تشدید و کاهش بار برف برای مناطق مختلف ایران

 ۴. بار باد

ضوابط طراحی برای ساختمان‌ها در برابر فشار و مکش ناشی از وزش باد

تعیین فشار باد با توجه به نقشه‌های پهنه‌بندی سرعت باد در کشور

تأثیر شکل و جهت‌گیری ساختمان بر بار باد

 ۵. بار زلزله (ارجاع به آیین‌نامه 2800)

اشاره به نحوه محاسبه بار جانبی ناشی از زلزله بر اساس استاندارد 2800

ترکیب بار زلزله با سایر بارها در طراحی

 ۶. بار ناشی از فشار خاک، آب زیرزمینی و روان‌آب‌ها

نیروهایی که به دیوارهای حائل، زیرزمین‌ها، و فونداسیون وارد می‌شود

ضوابط مربوط به فشار هیدرواستاتیک و خاک اشباع

 ۷. بار حرارتی و انقباض و انبساط مصالح

اثرات تغییرات دمایی بر مصالح ساختمانی و سازه‌ها

ضرورت طراحی درزهای انبساط

 ۸. ترکیب بارها (Load Combinations)

روش‌های ترکیب بارهای مختلف برای رسیدن به حالت بحرانی

ضوابط ایمنی برای حالت بهره‌برداری و حالت حدی

 نکات مهم:

پایه محاسبات سازه‌ای ساختمان‌ها مبحث ششم است. عدم رعایت آن می‌تواند ایمنی سازه را به خطر بیندازد.

مهندس طراح سازه موظف است تمام بارها را با دقت و طبق ضوابط این مبحث محاسبه کند.

این مبحث به‌روز با استانداردهای جهانی مانند ASCE 7 هماهنگ شده است.

 مخاطبان اصلی مبحث ششم:

مهندسان عمران و طراحان سازه

محاسبین و دفاتر طراحی ساختمان

ناظران سازه و کنترل‌کنندگان نقشه

دانشجویان و داوطلبان آزمون نظام مهندسی (به‌ویژه محاسبات)

 موارد کاربرد:

طراحی تیرها، ستون‌ها، دال‌ها، پی‌ها و سایر اعضای باربر

تهیه دفترچه محاسبات فنی

کنترل نقشه‌ها در سازمان نظام مهندسی و شهرداری